ویژگی اصلی آگورافوبی، ترس یا اضطراب محسوس، یا شدید است که مواجهه واقعی یا مورد انتظار با دامنه ­ی وسیعی از موقعیت­ها آن را راه می­ اندازد.

این تشخیص به تأیید نشانه ­هایی نیاز دارد که حداقل در دو موقعیت از پنج موقعیت زیر روی دهند:

(1) استفاده از وسایل حمل ­و­ نقل عمومی، مانند اتومبیل­ها، اتوبوس­ها، قطارها، کشتی­ها، یا هواپیماها؛

(2) بودن در مکان­های باز، مانند پارکینگ­های بی­ سقف، بازارها، یا پل­ها؛

(3) بودن در مکان­های بسته، نظیر فروشگاه­ها، تئاترها، یا سینماها؛

(4) ایستادن در صف یا بودن در جمعیت؛ یا

(5) تنها خارج از خانه بودن. افراد هنگام تجربه کردن ترس و اضطراب که این موقعیت­ها علامت می­دهند، معمولاً دستخوش افکاری می­شوند که اتفاق وحشتناکی ممکن است روی دهد.

وقتی نشانه­های شبه­وحشتزدگی یا نشانه­های ناتوان­کننده یا خجالت­آور دیگر روی می­دهند، افراد غالباً تصور می­کنند که گریختن از این­گونه موقعیت­ها ممکن است دشوار باشد (مثل “نمی­توان از اینجا خارج شد”) یا امکان دارد کمک موجود نباشد (مثل “هیچ­ کس نیست که به من کمک کند”). نشانه­های “شبه ­وحشتزدگی” به هریک از 13 نشانه اشاره دارد که در ملاک­های حمله­ی وحشتزدگی منظور شده­اند، مانند سرگیجه، غش، و ترس از مردن.

“نشانه­ های ناتوان­کننده یا خجالت آور دیگر” نشانه ­هایی نظیر استفراغ کردن و نشانه­های روده­ی ملتهب و همین­طور، در افراد سالخورده، ترس از زمین خودن، در کودکان، احساس گم گشتگی و گم شدن را شامل می­شوند. ترس یا اضطراب ممکن است شکل حمله­ی وحشتزدگی با نشانه­ی کامل یا با نشانه­ی محدود به خود بگیرد (یعنی، حمله­ی وحشتزدگی مورد انتظار). ترس یا اضطراب تقریباً هر بار که فرد در تماس با موقعیت ترسناک قرار می­گیرد برانگیخته می­شود. فرد به­طور فعال از این موقعیت اجتناب می­کند، یا اگر نتواند تصمیم بگیرد که از آن اجتناب کند، این موقعیت ترس یا اضطراب شدیدی را برانگیخته می­کند. اجتناب می­تواند از نظر ماهیت، رفتاری (انتخاب کردن شغل در محل نزدیک برای استفاده نکردن از وسایل نقلیه عمومی) و همین­طور شناختی باشد (مثل استفاده از حواسپرتی برای رد شدن از موقعیت­های آگورافوبیک). اجتناب می­تواند به قدری شدید شود که فرد کلاً خانه نشین شود. ترس، اضطراب، یا اجتناب باید با خطر واقعی که توسط موقعیت­های آگورافوبیک ایجاد می­شود و با موقعیت اجتماعی- فرهنگی، نامتناسب باشد. فقط در صورتی­ که ترس، اضطراب یا اجتناب ادامه یابد  و اگر ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه­ی بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا زمینه­های مهم دیگر عملکرد ایجاد کند، و اختلال به مدت 6 ماه یا بیشتر ادامه می­یابد، باید آگورافوبی تشخیص داده شود.

شیوع آگورافوبی

هرساله تقریباً 1.7 درصد نوجوانان و بزرگسالان، مبتلا به آگورافوبی تشخیص داده می­شوند. زنان دو برابر بیشتر از مردان احتمال دارد که دچار آگورافوبی شوند. آگورافوبی ممکن است در کودکی رخ دهد اما وقوع آن در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی به اوج می­رسد.

درمان آگورافوبی

در درمان آگورافوبی هم از دارو درمانی و هم از رواندرمانی از جمله رفتاردرمانی، آرامش­آموزی و مواجه می­توان بهره گرفت. تکنیک­های اختصاصی رواندرمانی در مراکز مشاوره طی مراحل خاصی به مراجع آموخته خواهد شد.