اختلال اضطراب فراگیر

(Generalized anxiety disorder :GAD)

اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

ویژگی اصلی اختلال اضطراب فراگیر، اضطراب و نگرانی بیش از حد در مورد چند واقعه یا فعالیت است. شدت، مدت، یا فراوانی اضطراب و نگرانی، با احتمال واقعی یا تأثیر رویداد مورد انتظار،  بی­تناسب است. فرد کنترل کردن این نگرانی و اجازه ندادن به افکار نگران کننده که در توجه به تکالیف در دست انجام اختلال ایجاد نکنند را دشوار می­داند. بزرگسالان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر اغلب در مورد شرایط زندگی روزمره و عادی، مانند مسئولیت­های شغلی احتمالی، سلامتی و امور مالی، یا مسائل پیش پا افتاده نگران هستند. کودکان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، در مورد شایستگی یا کیفیت عملکرد خود بیش از حد نگران هستند. در طول دوره این اختلال، کانون نگرانی ممکن است از یک موضوع به موضوع دیگر جا­به­جا می­شود.

چند ویژگی،  اختلال اضطراب فراگیر را از اضطراب بیمارگون متمایز می­کنند0اول اینکه، نگرانی­های مرتبط با اختلال اضطراب فراگیر بیش از حد هستند و معمولاً عملکرد روانی-اجتماعی را به طور قابل ملاحظه­ای مختل می­کنند. دوم اینکه،  نگرانی­های مرتبط با اختلال اضطراب فراگیر، فراگیرتر، برجسته­تر، و ناراحت­کننده­تر هستند؛ مدت طولانی­تری دارند؛ و غالباً بدون عوامل راه­انداز روی می­دهند. هره دامنه شرایط زندگی که فرد در مورد آنها نگرانی دارد گسترده­تر باشد،  نشانه­های او به احتمال بیشتری ملاک­های اختلال اضطراب فراگیر را برآورده می­کنند. سوم اینکه،  نگرانی­های روزمره به احتمال کمتری با نشانه­های جسمانی همراه هستند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر از ناراحتی ذهنی ناشی از نگرانی مداوم و اختلال مرتبط در زمینه­های اجتماعی، شغلی، یا زمینه­های مهم دیگر عملکرد خبر می­دهند. اضطراب ونگرانی حداقل با سه نشانه اضافی زیر همراه است: بی­قراری یا احساس عصبی یا کفری بودن، به راحتی خسته شدن، مشکل تمرکز کردن یا تهی بودن ذهن، تحریک­پذیری، تنش عضلانی،  و خواب آشفته، هر چند فقط یک نشانه اضافی در کودکان ضرورت دارد.

چه کسی اختلال اضطراب فراگیر دارد؟

اختلال اضطراب فراگیر بیماری شایعی است؛ تخمین­های معقولی که در مورد شیوع یک ساله­ی آن زده می­شود، در طیف سه تا هشت درصد است. نسبت زن به مرد در این اختلال حدود دو به یک است. تقریباً 25% بیمارانی که به روانپزشکان و روانشناسان مراجعه می­کنند به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستند. این اختلال معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می­شود، هرچند موارد بیماری در بزرگسالان مسن­تر به وفور دیده می­شود.

سیر و پیش­آگهی

تعیین دقیق سن شروع این اختلال مشکل است؛ اکثر بیماران مبتلا اظهار می­کنند که از وقتی به یاد دارند دچار اضطراب بوده­اند. معمولاً بیماران در سنین 20 تا 30 سالگی مورد توجه بالینگران قرار می­گیرند، گرچه اولین مراجعه آنها به پزشک ممکن است عملاً در هر سنی اتفاق بیفتد. فقط یک سوم مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر درصدد درمان روانپزشکی برمی­آیند. به دلیل بالا  بودن میزان بروز ابتلای همزمان به سایر اختلالات روانی در بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر، سیر بالینی و پیش­آگهی این اختلال را به سختی می­شود پیش­بینی کرد. با این حال برخی از داده­ها حاکی از آن است  که در شروع اختلال اضطراب فراگیر وقایع ناگواری در زندگی بیمار وجود دارد؛ یعنی وقوع چندین واقعه منفی در زندگی احتمال پیدایش این اختلال را به مقدار زیادی افزایش می­دهد. اختلال اضطراب فراگیر بنا به تعریف، بیماری مزمنی است که خیلی وقت­ها هم می­تواند مادام­العمر شود.

علت اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

برخی تحقیقات پیشنهاد می کنند که اختلال اضطراب فراگیر ارثی است و برخی موقعیت­های استرس­زا را علت آن می دانند.  مطالعات دیگر بر توضیحات زیست شناختی متمرکزند. متاسفانه هیچ پاسخ روشنی در توجیه علت این اختلال وجود ندارد. به­هرحال برخی عوامل هستند که بنظر می رسد خطر ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر را افزایش می دهند:

• خطر ابتلا زنان به این اختلال بیشتر است.
• میزان وقوع با سن افزایش می یابد.
• ازدواج قبلی )جدایی، طلاق یا مرگ یکی از زوج ها(
• سابقه افسردگی یا سوءمصرف مواد و الکل در فرد
• سابقه افسردگی، اختلال های اضطرابی دیگر یا سوءمصرف مواد و الکل در خانواده

تفكر چه تأثيري بر اختلال اضطراب فراگير مي­گذارد؟

به نظر مي­رسد افراد مبتلا به GAD بيشتر اوقات نگران اتفاقات بد احتمالي هستند. آنها حتي وقتي كه احتمال روي دادن اتفاق بد خيلي كم باشد ، باز هم پيش­بيني مي­كنند و منتظرند كه اتفاق “وحشتناكي” روي خواهد داد. آنها فكر مي­كنند معناي احساس اضطرابشان اين است كه اتفاق رخ خواهد داد. يعني، احساس آنها گواهي مي­دهد كه اتفاق بدي مي­افتد. بسياري از افراد نگران معتقدند كه نگراني زياد از غافلگير شدن شان جلوگيري مي كند، يا نگراني آن ها را آماده مي­كند كه با بدترين نتيجه ي ممكن رو به­رو شوند . اگر شما دائماً نگران هستيد، شايد متوجه نشده باشيد كه به خودتان  می­گوييد “مبادا…؟” اين ”مبادا” شما را با انواع احتمالات بدي پر مي­كند كه فكر مي كنيد بايد برايشان آمادگي داشته باشيد.  به نظر مي رسد اين چيزهاي بدي كه بايد نگرانشان باشيد تمامي ندارند . در واقع، حتي وقتي كه همه چيز خوب پيش مي رود، باز هم ممكن است به خودتان بگوييد، “خوب، هيچ تضميني نيست كه در آينده اتفاق بدي نيافتد” به جز نگراني درباره اتفاقاتي كه ممكن است بيفتد و ”خارج از كنترل شما“ باشد، شايد فكر كنيد كه” اين نگراني ها مرا ديوانه مي كند” يا ” اين نگراني ها مرا مريض مي­كند“.  اگر شما به  GAD مبتلا باشيد ممكن است بين ترس از اين نگراني غير قابل كنترل و اين عقيده كه نگراني از شما محافظت مي كند گيج و سردرگم شويد.

چگون بفهمیم به این اختلال مبتلا هستیم؟

وقتی تشخیص اختال اضطراب فراگیر داده می شود که فرد حداقل به مدت 6 ماه نگرانی و تنش مزمن و مفرط داشته باشد.  بنظر می رسد این نگرانی بسیار شدیدتر از اضطرابی است که اکثر مردم در موقعیت های مشابه تجربه می کنند.

دو سوال بسیار ویژه که به تشخیص اختلال اضطراب فراگیر کمک می کند:

به این دو سوال پاسخ « بله» یا «خیر» دهید.

1. آیا طی چهار هفته 4 گذشته، در اکثر مواقع، از نگرانی، تنش یا اضطراب در رنج بوده اید؟
2. آیا مکرر تنیده و تحریک پذیرید یا در خوابیدن مشکل دارید؟

اگر پاسخ شما به هر دو سوال مثبت مي باشد، احتمالا به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستید اما چنانچه فقط به سوال یک پاسخ مثبت داده اید 90% ممکن است که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا باشید. با روانپزشک یا روانشناس درباره هر علامت دیگری که احتمالا تجربه می­کنید، صحبت کنید.  خوشبختانه روش­هایی برای درمان وجود دارد که با کنترل نگرانی به کنترل زندگی کمک می کند.

در صورت ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر  چه کار کنیم؟

اختلال اضطراب فراگیر قابل درمان است.  روانپزشک در این زمینه می­تواند شما را یاری کند.  او ممکن است برخی آزمایشات پزشکی را به منظور بررسی احتمال هر بیماری جسمی انجام دهد. همچنین ممکن

است درباره دارو یا ماده­ای که احتمالا مصرف می­کنید از شما سوال کند. برخی از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، برای غلبه بر اضطراب و نگرانی به سوءمصرف مواد و الکل روی می آورند. حتما با روانپزشکتان درباره هر علامت دیگری صحبت کنید.  با کمک روانپزشک و روانشناس و دریافت درمان مناسب احساس بهتری خواهید داشت.

آیا ممکن است همزمان با این اختلال به بیماری دیگر نیز مبتلا باشیم؟ همزمان با این اختلال به بیماری

مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر، اغلب از بیماری های دیگر نیز در رنج مي برند. افسردگی، اختلال وحشت­زدگی، اختلال اضطراب اجتماعی و سوء مصرف مواد، شایع ترین بیماری های مرتبط با اختلال اضطراب فراگیرند. هرچه فرد به بیماری بیشتری مبتلا باشد، درمان دشوارتر خواهد بود. اگر از اختلال­های اضطرابی چندگانه رنج می­برید، دلسرد نشوید.  گزینه های درمانی وجود دارد که می تواند بیماری­های مرتبط با اختلال اضطراب فراگیر را هدف قرار دهد. به منظور دریافت بهترین تشخیص و درمان، با روانشناس درباره همه علائمی که دارید صحبت کنید.

در درمان اختلال اضطراب فراگیر چه روش­هایی می­توان استفاده کرد؟

برای درمان اختال اضطراب فراگیر از دو روش استفاده می­شود: دارو درمانی و درمان روانشناختی.  هر وقت روانپزشک یا روانشناس اطلاعات دقیقی درباره علائم، سابقه دارویی و سلامت عمومی شما به دست بیاورد، درباره گزینه­های درمان با شما صحبت خواهد کرد.  مهم است که آنها درباره همه علائم و احساسات شما در بازه­های زمانی اطلاع داشته باشند. با روانشناس یا پزشک خود درباره همه علائم و اینکه چه احساسی دارید، صحبت کنید.  ارائه اطلاعات درست به آنها به تجویز درمان مناسب کمک می­کند.

دارو درمانی

در درمان این اختلال از دو نوع درمان دارویی استفاده می­شود:  ضد افسردگی­ها و بنزودیازپین­ها. مشخص شده است که هر دو دارو در درمان اختال اضطراب فراگیر بسیار موثرند.  اما مانند هر دارویی نسبت به عوارض جانبی این داروها هشیار باشید.  اگر حساسیت دارویی دارید حتما با پزشک صحبت کنید. پزشک می تواند عوارض دارویی را حذف یا به حداقل برساند. اگر از علائم دیگر افسردگی یا اضطراب رنج می برید حتما با پزشک صحبت کنید. داروهایی هستند که می توانند ضمن درمان علائم اختال اضطراب فراگیر، علائم اختالات دیگر را نیز درمان کنند. اگر درحال حاضر مواد یا الکل مصرف می­کنید با پزشک در میان بگذارید، چرا که ممکن است با داروهای دیگر تداخل کنند و به بدتر شدن حال شما منجر شوند.

درمان های روانشناختی

همراه شدن دارو با روان درمانی که توسط متخصصان مجرب انجام می شود، به روند بهبودی بسیاری از بیماران کمک می کند. در روان درمانی با آموزش مهارت های مقابله­ای، به بیمار کمک می­شود تا احساس اضطراب و افسردگی خود را مدیریت کند. روش های زیر از روش های رایج در درمان اختلال اضطراب فراگیر هستند:

• درمان شناختی – رفتاری:

  این روش رایج ترین روش در درمان اختلال اضطراب فراگیر است . در این روش به بیمار در شناخت اضطراب و راههای مقابله با آن کمک می شود. درمان شناختي – رفتاري به شما كمك مي كند تا درباره سود و زيان دلشوه و نگراني بيشتر بيانديشيد و به شما نشان مي دهد چه طور بايد نگراني سودمند و غير مفيد را از هم تشخيص دهيد . درمانگرتان به شما كمك مي­كند اين نگرا ني ونگراني­هاي آتي را در بوته آزمايش بگذاريد. به علاوه، به شما ياد مي­دهد چگونه بر اجتناب از فعاليت، يا بر افكار نگراني­آورتان غلبه كنيد. درمانگرتان ممكن است از مداخلاتي مانند آرامش عضلاني، بيوفيدبك، تمرينات تنفسي، فنون مديريت زمان و درمان بي خوابي استفاده كند تا سطح برانگيختگي اضطرابي تان را كاهش دهد.  دلواپسي از صدمه احتمالي يكي از اين نگراني هاي بيش از حد است كه هدف مداخلات درماني بعدي قرار مي­گيرد، درمان شناختي – رفتاري توجه شما را به  این نكته جلب مي­كند كه شما تا چه اندازه مايليد به نفع اتفاقات بد نتيجه­گيري كنيد، و به شما مي­آموزد تا بين اضطراب و واقعيت تفاوت قايل شويد. درمانگرتان به شما می­آموزد از فرم هاي خودياري استفاده كنيد كه اگر نگران شديد سؤال هايي را از خودتان بپرسيد. اين سؤال­ها مي­تواند به شما كمك كند تا نگراني خود را بهتر ببينيد. سرانجام، از آنجا كه سراسر روز نگرانيد، درمانگرتان شما را ياري خواهد كرد تا نگراني را به ”زمان نگراني “ محدود كنيد و به شما كمك مي كند تا موضوعات مختلف نگراني­تان را بيابيد.

درمان شناختي – رفتاري تا چه حد در درمان اختلال اضطراب فراگير مؤثر است؟

با توجه به دوره طولاني  GADجاي اميداوري است كه درمان­هاي جديد روز به روز مؤثرتر عمل مي­كنند . در برخي مطالعات، درمان شناختي – رفتاري مؤثرتر از درمان دارويي براي  GADبوده است . اين درمان نياز به مصرف دارو را كاهش مي­دهد، و در برخي موارد بهبودي بيمار پس از درمان نيز ادامه مي­يابد تا وقتي كه مشكل به كلي از بين برود .در حدود 50% بيماران مبتلا به  GADبهبودي زيادي نشان مي­دهند.

• روان درمانی حمایتی:

در این روش به بیمار در غلبه بر اضطراب قوت قلب داده می شود. جلسات مشاوره بر ارائه راهکارهای مقابله ای و مدیریت استرس متمرکز است. از این راهکارها می توان در شرایط استرس­زای روزانه استفاده کرد.