خودکشی در نوجوانان و جوانان

تعریف خودکشی
هنگامی که زندگی برای فرد دشوارتر از حد خاصی است دست به خودکشی می زند. خودکشی بنا بر تعریف فروید معمولاً یکنوع خشم برگشته به خود است و معمولاً بین سنین ١٥ تا ٢٥ سالگی شایع تر است . خودکشی به مرگی اطلاق می شود که عمدا” به دست خود شخص حاصل می شود.از دوران نوجوانی ، خودکشی و اقدام به خودکشی بعنوان یک رفتار وگاهی یک راه حل برای کشمکش های خارجی و ذهنی مطرح می شود. خودکشی علت مرگ 12 درصد مرگ های این گروه می باشد.

چرا يك فرد دست به خودكشي مي‌زند و خود را از حيات ساقط مي‌كند؟ سوالي است كه تاكنون شايد در ذهن چندين صد نفر و يا شايد چندين هزار نفر سكنه اين كره خاكي خطور كرده باشد. شايد آن‌هايي كه خودكشي كرده‌اند تنها جواب اين سوال را داشته باشند و آن را بدانند و شايد پيش از اقدام به خودكشي اين سوالات را از خود پرسيده باشند كه چرا دست به خودكشي مي‌زنم. شايد هم افرادي باشند كه برخلاف صدها و يا هزاران نفري كه به اين موضوع و راه‌هاي انجام خودكشي فكر مي‌كنند تا به حال به اين مساله وقعي نگذاشته‌اند وزندگی عادی خود را دارند.
بر اساس گزارش انجمن جلوگيري از خودكشي آمريكا، خودكشي يا ساقط كردن و يا قطع شدن حيات از يك موجود جاندار به دوگونه انجام مي‌شود كه يكي استفاده از روش‌هاي فيزيكي است و ديگري با استفاده از داروست و در آن، فرد يا خودش را با دست خودش مي‌كشد يا به او تلقين مي‌شود كه خودكشي كند.
براساس آمارهاي رسمي منتشر شده از سوي سازمان ملل در سال 2008 ميلادي، اكثر كشورهاي جهان با بحران هويت و خودكشي جوانان و نوجوانان مواجه بودند.
خودکشی سومین علت منجر به مرگ در سنین 15 تا 24 سالگی است و همچنین سومین علت مرگ در 10 تا 14 سالگی نیز می باشد . بر طبق انجمن ملی بهداشت روان ( NIMH) ، پژوهش های معتبری به شرح ذیل انجام شده است :
• از هر 25 اقدام به خودکشی 8مورد آن خودکشی موفق یا خودکشی به انجام رسیده (یا کامل ) است. این رقم می تواند در نوجوانان با نسبت بیشتری وجود داشته باشد.
• عوامل خطر زا در اقدام به خودکشی نوجوانان : افسردگی ، سؤ مصرف مواد ، پرخاشگری یا رفتار های در هم گسیخته است.
• مراکز کنترل یا پیشگیری از اختلالات ( CDS) موارد زیر را گزارش کرده اند.
• ● مردان چهار برابر بیشتر از زنان احتمال دارد که از خودکشی بمیرند
• ● احتمال اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان است.
• ● تقریبا در بیش از نیمی از خودکشی جوانان از سلاح گرم استفاده شده است.
علل خودکشی
مهمترین علت، احساس گناه است. موقعی که نوجوان دچار یأس و ناامیدی می شود، شکست های پی در پی دارد، کنترل خود را از دست می دهد و فقدان رابطه صحیح با دیگران می تواند موجب خودکشی نوجوان شود.
نوجوانانی که دست به خودکشی می زنند به چند دسته تقسیم می شوند:
▪ گروهی که خشم برگشته به خود دارند یعنی از کسی ناراحت هستند و برای انتقام از او دست به خودکشی می زنند
گاهی اوقات افراد در انتقام از طرف مقابل ، احساس ناتوانی دارند و سعی می کنند این انتقام را به سمت خود برگردانند .
▪ نوجوانانی هستند که جهت بهره گیری از دیگران دست به خودکشی می زنند. یعنی از طریق راههای معمولی نمی توانند به اهداف خود برسند دست به خودکشی می زنند تا جلب توجه بکنند.
▪ گروه سومی هستند که فریاد برای کمک دارند، افرادی که می خواهند جلب توجه بکنند و نیاز به کمک دارند در این دسته قرار می گیرند. مواردی که خصوصاً فرد احساس تنهایی و ناامیدی می کند، دست به خودکشی می زند و دست نیاز را به سمت خودکشی دراز می کند.
▪ نوجوانانی که روان پریش هستند و دچار اختلالات روانی هستند، اکثر خودکشی ها در این گروه قرار دارد.
خودکشی در گروه دختران بیشتر از پسران است ولی اقدام به خودکشی در دختران اغلب با موفقیت همراه نیست.
▪ نوجوانانی هستند که بازی خودکشی دارند ، افرادی که چندین بار دست به خودکشی زده اند و در هر بار توجه دیگران را به خود معطوف کرده اند.
▪ افرادی هستند که واکنشی در برابر فقدان یکی از نزدیکان دارند.
▪ افرادی هستند که مشکلات زندگی را نمی توانند حل بکنند و در خود فرو مانده هستند.

▪ گروهی که در اثر خشم و انتقام دست به خودکشی می زنند مثل خشم برگشته به خود.
▪ گروه بعد افرادی هستند که در اثر تقلید و تلقین پذیری دست به خود کشی می زنند ، تقلید از دوستانی که خودکشی کرده اند.
▪ افرادی که از خود بیگانه هستند و اعتقادات و باورهایشان ضعیف است، احساس سردرگمی و تنهایی می کنند .
به طورکلی عوامل اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی در خودکشی تأثیر دارند. از جمله عوامل دیگر، احساس ناامیدی و بی گناهی و خشمگین شدن فرد نسبت به فرد دیگری است.

به عقيده روانشناسان و روانپزشكان، افرادي كه دست به خودكشي مي‌زنند اكثرا دچار عذاب وجدان بوده و يا گرفتار مشكلات مالي و خانوادگي هستند. همچنين براساس يك آمار منتشر شده از سوي روانشناسان، علت خودکشي بيش از هر چيز، بيماري‌هاي رواني و به خصوص افسردگي شديد است و گروهي نيز بر اين باورند که خودکشي، ريشه‌هاي ژنتيک دارد. از طرفي، آمارهاي صندوق حمايت از كودكان سازمان ملل (يونيسف) نيز نشان از اين مساله دارد كه خودكشي ميان نوجوانان به ويژه در ايالات متحده آمريكا و اخيرا در «فنلاند» به يك بحران در معضل داخلي و جهاني بدل شده و دانش‌آموزان در سنين مختلف به‌ويژه در راهنمايي و دبيرستان پس از اقدام به تيراندازي و كشتار همكلاسان و معلمان خود، دست به خودكشي مي‌زنند كه اين نوع از خودكشي را روانشناسان جوامع غربي، يك اعتراض به وضع حاضر در جامعه دانسته و به آن ربط داده‌اند.
بر‌اساس آمارهاي منتشر شده از سوي «جامعه خودكشي آمريكا و انجمن حمايت از نجات يافتگان از خودكشي»، مشخص شد كه از هر شش نفر يك نفر دچار تفكرات در مورد خودكشي و راه‌هاي خودكشي شده و از 10 نفر، يك يا دو نفر در طول عمر خود در مورد خودكشي فكر مي‌كنند. همچنين طبق آمارهاي رسمي سازمان بهداشت جهاني، بريدن رگ دست، گردن، غرق كردن عمدي، خودسوزي، دار زدن و شوك مرگ به وسيله جريان برق از بيشترين و متداول‌ترين روش‌هاي به كار گرفته شده توسط افراد براي اقدام به خودكشي در جهان اعلام شده‌اند.
دار زدن اكثرا براي افرادي است كه يا در زمينه تجارت با شكست مواجه شده‌اند و يا در زندان به حبس‌هاي طولاني مدت محكوم شدند و بهترين راه براي خاتمه دادن به زندگي خود را، دار زدن خودشان مي‌دانند. زدن رگ دست و يا گردن نيز براي افرادي است كه براي اولين بار دچار شكست عاطفي در طول زندگيشان شده‌اند و به اميد مردن از خونريزي مداوم و فراوان، اقدام به اين كار مي‌كنند؛ اما 45 درصد اين افراد از مرگ حتمي جان سالم به در مي‌برند.
مهم ترین عامل خودکشی در نوجوانان و جوانان جهان افسردگی و اختلالات روحی و روانی است، زیرا تنها در این شرایط است که یک انسان هیچ راه حلی برای فرار از آلام و دردهای عاطفی خود پیدا نمیکند. ا نجمن روانپزشکی آمریکا (2005) از افسردگی، سوء مصرف الکل یا داروهای مخدر، رفتار خشونت آمیز و اقدام به خود کشی قبلی به عنوان قوی ترین عوامل خود کشی نام برده است. تشخیص و اقدام به درمان زودهنگام اختلالات روانی و سوء مصرف مواد موثرترین راه های پیشگیری از خودکشی و رفتارهای خودکشی گرایانه هستند. اعضای جامعه، متخصصان سلامت روانی، کارکنان مدارس، همسالان و والدین نقش عمده ای در پیشگیری از خودکشی نوجوانان بازی میکنند.
نشانه های خودکشی گرایانه در نوجوانان خودکشی گرا:

.1 افسردگی

نشانه های افسر گی بالینی عبارتند از : احساس ناامیدی، بی ارزشی، درماندگی، بی خوابی یا پر خوابی، کاهش علاقه یا احساس لذت به فعالیت های لذت بخش پیشین، بی اشتهایی یا پر اشتهایی، حضور موضوعات مربوط به مرگ در آثار هنری،شعر و یا گفت و گوهای معمول.(آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا)

2. اقدامات قبلی خودکشی

از میان هر پنج نفری که خود کشی میکنند، چهار نفر دست کم یک بار پیش از این دست به خودکشی زده اند و فقدان های قابل ملاحظه و با اهمیت را تجربه کرده اند. قطع رابطه با دوستان و نزدیکان، از دست دادن جایگاه و منزلت، مرگ یا آسیب جسمی می تواند موثر باشد.(آندرا شیور (1990
3.نقشه خودکشی

داشتن نقشه مشخص، قصد خودکشی را جدی تر میسازد.( آندرا شیور 1990(

.4 دارایی های خود را بخشیدن

تنظیم وصیت نامه وبخشیدن دارایی هایی که برای فرد محبوب بوده اند. (ابراهیمی 1385(

5.رفتار کلامی

صحبت کردن در مورد خودکشی: این صحبت میتواند به صورت مستقیم صورت بگیرد مانند«من خودم را خواهم کشت» یا به صورت غیر مستقیم از قصد خود صحبت کند مانند«من به یک سفر طولانی خواهم رفت »یا «من میخواهم بخوابم و دیگر بیدار نشوم» (ابراهیمی 1385(

.6 تغییرات عاطفی و رفتاری همبسته با خودکشی

نشانه هایی مانند ناامیدی، احساس بی ارزشی، کناره گیری، خستگی، اضطراب، تحریک پذیری، بیزاری از خودیا غاز دیگران از تغییرات رفتاری هستند.(ابراهیمی 1385(

نشانه های هشدار دهنده دیگر شامل موارد زیر میباشند:

– تغییر در عادات خواب و خوردن
– غفلت از ظاهر شخصی
– افزایش شکایت های جسمانی که اغلب با پریشانی احساسی همراه است.
– به دشواری تمرکز کردن
– عدم واکنش نسبت به تحسین و ستایش

هر کودک یا نوجوانی که افکار خودکشی را بیان میکند باید فورا ارزیابی شود. علامت های هشدار دهنده خودکشی (افکار، احساسات یا رفتار) ممکن است به مشکلات روانی یا عوارض جسمانی شباهت داشته باشد. همیشه برای تشخیص این مسئله باید با پزشک خانواده مشورت کرد.

سه نیاز روانی نقش بسیار مهمی در خودکشی دارند و این سه نیاز برای پیشگیری از خودکشی مهم میباشند:

– نیاز به کمک: احساس نیاز به کمک و همدردی دیگران برای رفع نیاز های خود، توجه، محبت دیگران، جلب حمایت دیگران و نیاز به کمک یعنی چشیدن عشق و محبت دیگران. نیاز به کمک ناشی از احتیاج داشتن به یک حامی همدل، قابل اعتماد، اهل مراقبت و مهربان است.

– نیاز به احترام: جلب حمایت و تحسین افراد بالادست، تشویق شدن، جلب مدح و ستایش دیگران، الگو برداری و سرمشق قرار دادن دیگران میباشد.

– نیاز به مراقبت و رسیدگی: ارضای نیازها و حوائج توسط دیگری، جلب کمک و حمایت های دیگران است.

عوامل و فاکتور های حمایتی احتمال اقدام به خودکشی در نوجوانان را کاهش می دهند ، در حقیقت از این عوامل به عنوان عایقی در برابر خودکشی نام برده شده اند که عبارتند از :
• حمایت از جانب خانواده ، دوستان و سایر افراد مهم در زندگی نوجوان
• اعتقادات مذهبی ، فرهنگی و قومی
• درگیری یا گرفتاری اجتماعی
• زندگی اجتماعی خشنود کننده و رضایت بخش
• یکپارچگی اجتماعی برای مثال از طریق اشتغال و استفاده ی مفید از اوقات فراغت.
• دستیابی به خدمات و مراقبتهای بهداشت روان
اگر چه چنین عوامل حمایتی احتمال وقوع خودکشی را به طور کامل خنثی نمی کنند اما در پیشگیری از آن بسیار مؤثرند.
راههای پیشگیری از خودکشی در نوجوانان :

1- نوجوانان را تشویق کنید تا افرادی واقع گرا باشند ودر عین حال به اولویت دادن اهدافی مبادرت نمایند که پیشرفت وتعالی بیشتر را در زندگی برای آنها به همراه داشته باشد.

2- نوجوانان را آموزش دهید که هیچ مشکلی غیر قابل حل نخواهد بود.با این تفاوت که ممکن اسست حل مشکلی به زمان طولانی تری نیاز داشته باشد.

3- به نوجوانان مهارت های گفتگو کردن را آموزش دهید.

4- به نوجوانان برنامه های تلویزیونی ، ویدیوئی ، فلیم و مجلاتی که راه حل های موثر وسازنده ای را درباره موانع موجود ارائه می دهد ، معرفی کنید.

5- نوجوانان را حمایت کنید. این امر اعتماد به نفس او را افزایش داده و احساس میکند که مورد توجه دیگران است.

6- در این افراد لازم است در تعدیل محیط پر استرس او کوشید و از والدین ودوستان او کمک گرفت . به شکایات وی توجه کرده ودر صورتی که خواسته واقع بینانه ای دارد به او یاری رساند و بجای خودکشی راه حل های دیگر را به ایشان توصیه نمود.

7- با نوازش ، صرف وقت وبذل توجه به نوجوانان بیاموزید چگونه برای آنچه می خواهند یک راه مستقیم و درست تشخیص دهند و دنبال کنند. اگر پاسخ آنها به راه حلهای شما منفی است به آنها کمک کنید راه حل های مناسب دیگری بیابند.به آنها بیاموزید تا در موارد ضروری بتوانند با رضایت خاطر پاسخ های منفی شما را بپذیرند.

8- به نوجوانان به عنوان یک انسان احترام بگذارید و به سخنان آنان گوش دهید.

9- نوجوانان را از تصمیمات خوب وبدی که می گیرند ، آگاه کنید تا تصمیم های مناسب برای خودشان را یاد بگیرند.

10- به آنها کمک کنید تا بعد مثبت زندگی را ببینند.